A cita de Annie
Ernaux que antecede os poemas é reveladora do xogo que nos propón Ismael Ramos
no seu poemario en prosa LUMES, publicado no 2017 por Apiario. Ese
"escribir como se non fose a estar cando publicasen o escrito"
formalízase nos primeiros textos que se deslizan baixo o suxestivo título de NACERACHE
UNHA AVELAÍÑA NA CABEZA.
Son estes poemas totalmente
diferentes ao que virá despois e acontecen nunha segunda persoa que axuda a
situar a voz poética nese momento desexado por Ernaux, quen, ademais, nos advirte da ilusión que
supón " crer que a chegada da verdade depende da morte". A palabra, e
máis a palabra poética, abre fendas nesa verdade e adminístraa. O que acontece
aí xa non é a verdade. O poeta é consciente e danos pistas.
Como xa comentei,
logo destes primeiros poemas hai unha ruptura. Agora a voz poética, xa en
primeira persoa, desenvólvese a través dos outros, aos que nos convida a
observar. Porque coido que, neste caso, o poeta é, ante todo, un gran
observador, tal e como nos indica no poema A ESCURIDADE, "quero contemplar
a dor de todos eles ao mesmo tempo". Cando previamente nos di "sento
á mesa dos nenos" parece gardarnos un sitio nese lugar privilexiado no que
observar é, aínda, inocente.
Porque a través
destes poemas en prosa, habitados polos distintos membros dunha familia,
desprégase o cotiá, os ritos e as costumes que vertebran o vínculo. Máis alá
dos parentescos están os xestos, as mans que dan de comer. A ferida que se
desencadea dun corpo a outro.
Hai mortes e hai
casorios. O balbordo continuo da vida. Hai auga, vellez, pobo. Referencias
mitolóxicas e bíblicas que nos axudan a recoñecer. Sentimos ao ler que todas as
familias se parecen na súa singularidade.
Neste acontecer
narrativo-descriptivo, por momentos imponse o poético de maneira fermosísima.
Aí é cando o poeta nos ofrece o regalo, a palabra que nomea, como por vez
primeira, o lume aceso en cada individuo. O misterio. O amor aos seus exposto.
A tenrura.
